Nadat ik de vertoning van Trump en Vance ten koste van Zelensky in het Oval Office van het Witte Huis in Washington had gezien duurde het enige tijd voor ik mijn mond weer dicht kreeg. Opnieuw ontvouwde zich een tafereel dat een einde maakt aan de wereldorde waarin ik ben opgegroeid. Voeg daaraantoe het optreden van de met een kettingzaag dansende ketaminejunk die de Amerikaanse overheid om zeep mag helpen, en de halfkrankzinnigen die zich hebben gegroepeerd rondom de narcistische, rancuneuze, decreten tekenende kleuter die de machtigste man van de wereld zou zijn, en ik word werkelijk bang voor wat er komen gaat. Het demasqué komt niet echt als een verrassing, toch ben ik verbijsterd.
Dichter bij huis doet Yeşilgöz haar eigen duit in het zakje. Als een snerpende geselroede, met haar mimiek van verongelijkte puber zegt ze in een debat over Oekraïne in de Tweede Kamer een keer of drie wel te snappen dat er tegen het om meedoen aan de vredesonderhandelingen over Oekraïne bedelende Europa wordt gezegd: opzij, de volwassenen zijn in gesprek. De volwassenen zijn hier blijkbaar Trump, Poetin, de Saoedische kroonprins en hun paladijnen.
Hartverwarmend post Yeşilgöz keer op keer dat zij naast de Oekraïners staat, want zij vechten voor onze vrijheid. Wat neerkomt op een beschaafde variant van de ploertige oprispingen van Trump. Hij zegt: wij mineralen, jullie steun. Yeşilgöz zegt: wij vrijheid, jullie oorlog om onze waarden te beschermen.
Hoewel ik het met alle macht probeer te vermijden, dringt zich de herinnering aan wat Leon de Winter op 26 januari 2025 in de zondagochtendse babbelshow van zich journalist noemende Rick Nieman over J.D. Vance wist te vertellen. Vance, die tegen Zelensky in bovengenoemde vertoning in de Oval Office zat te mekkeren dat hij nooit eens dankbaar was en dank je wel zei.
De Winter, die bij WNL meestal uitgenodigd wordt om als zionist zijn licht te laten schijnen op Israël en Palestina, is nu aangeschoven als ‘Amerikakenner’, want hij heeft er gewoond. Hij steekt de loftrompet over J.D. Vance, ‘een briljante jongen’, die het voor elkaar gekregen heeft om vanuit een white trash Midwest achtergrond daar toch maar te staan naast al die techbro’s. Nieman somt bewonderend de namen van de miljardairs op, en de miljarden die zij bezitten. En ik denk: ook miljardairs kan je ontmenselijken door hun ‘waarde’ als was het een identificatienummer te vermelden.
Vance heeft het leven van de Trump-stemmer zelf geleefd, het leven van de gewone man die, net als wij, volgens De Winter ‘niks moet hebben van de hoogopgeleide technocraten’ en zijn toekomst aan globalisering heeft verloren. Dat zag hij in de film Hillbilly Elegy. De film naar het boek dat Vance schreef over zijn eigen leven. De Winter is vergeten dat de verfilming van een boek tweemaal verwijderd is van de geleefde werkelijkheid. Hij doet het voorkomen alsof in de film het ware verhaal van Vance’s leven wordt verteld. Op basis daarvan, en het feit dat Vance het heeft klaargespeeld om vanuit zijn achtergrond tot Yale door te dringen, meent De Winter te kunnen vaststellen dat als het straks om de opvolging van Trump gaat, Vance met zijn intellectuele vermogens veel meer kans maakt op de troon dan de kinderen Trump. Hij zegt dat op een toon alsof de kinderen Trump stevige concurrentie zijn als het gaat om intellect.
Maar wat tenslotte in mijn hoofd blijft hangen na de bizarre tirade van Trump en Vance tegen Zelensky, is het steeds melancholieker ogende gezicht van Zelensky, en een beeld van de Oekraïense Elena, oma van 66, slapend in de badkamer. Haar zoon, schoondochter en twee kinderen brengen de nacht door in hun auto in de ondergrondse parkeergarage. In de badkamer – de veiligste plek in het huis, houdt ze niemand wakker met haar gehoest. Wanneer ze toch moeten vluchten, laten de meisjes hun beer achter om op het huis te passen. Ze zetten een kopje thee bij hem neer en beloven dat ze weer terugkomen om met hem te spelen.
Elena schreef dit aan het begin van de oorlog aan Volkskrant journalist Iris Koppe.
Ik vraag me af hoe het met Elena is, met haar kinderen, kleinkinderen en met de beer. Of die nog steeds zit te wachten tot er weer gespeeld kan worden in Oekraïne, en niet om Oekraïne.
