Deze blog is op een bepaalde manier een voortzetting van Stichting Gutmensch met andere middelen. Voor Stichting Gutmensch maakten Linda Polman, Saskia Pfaeltzer en ik drie jaar de Gutmensch scheurkalender. Daarbij kregen we hulp van een keur aan dichters, schrijvers, kunstenaars, journalisten, fotografen, cartoonisten en cabaretiers. Kortom: ongeveer iedereen in Nederland waar de ongehoorde massa spreekwoordelijk geworden Henks, Ingrids, Sjonnies en Sjaantjes een bloedhekel aan heeft, werkten mee. We maakten die kalender om het gepolariseerde debat over asiel, migratie en vluchtelingen een beetje vlot te trekken met feiten en waarheden. En om de dreiging van een oprukkend extreem rechts het hoofd te bieden. Dat deden we met humor, satire, achter scherts verborgen wanhoop, weetjes en waarheden, en altijd vol goede moed.
Halverwege het maakproces van de derde kalender sloeg het noodlot toe. Linda werd geveld door een herseninfarct dat onherstelbare schade aanrichtte. Zonder Linda was onze driehoek als makers uit balans. Natuurlijk hadden we die derde zijde van de driehoek kunnen stutten met hulp van anderen, met meer inzet van onszelf, of met een vervanger. Al lijkt het me ook nu nog sterk dat we iemand hadden kunnen vinden die Linda’ s schoenen met evenveel elan, grondige kennis en gedrevenheid had kunnen vullen. Het was al snel een uitgemaakte zaak: zonder Linda kon wel, maar de lol was er af.
Nu zijn we ruim anderhalf jaar verder. En leven we in een wereld die almaar grimmiger wordt. Oorlog en geweld duwen tegen de grenzen van ons bestaan. Extreem rechts is mainstream geworden. Het lijkt erop dat hun geblondeerde voorman vanuit het Torentje op het Binnenhof zijn gal kan gaan uitstorten. ‘Gelukzoekers ‘ krijgen echt overal de schuld van: van de woningnood, de hoge energierekening, het gebrek aan parkeerplaatsen, de btw op groente en fruit, rondslingerende hondenpoep op stedelijke stoepen, de rijen bij de voedselbank, de wachtlijsten in de zorg, de ondergang van onze visserij en het toenemend aantal zelfmoorden van jongeren.
We zijn ernstig in de war over wat feit is en wat mening. Onze jongeren zijn op school volgens de rechtse schreeuwers overgeleverd aan linkse indoctrinatie. De NPO is een broeinest van communisten en ander links gespuis. Journalisten zijn tuig van de richel. Kunstenaars en dichters overbodig, tenzij ze zich bezighouden met volkscultuur zoals punniken en kantklossen; bloemencorso’s en klompendans; carnavalskrakers componeren voor de lokale harmonie of stempels maken van aardappels uit onze Zeeuwse klei. De wetenschap is niet onpartijdig, de farmaceutische industrie maakt ons expres ziek, op de maan landen deden we ook niet echt, en van de klimaatmaffia mogen we geen gehaktballen meer eten. Er gaan miljoenen naar de culturele sector terwijl ‘onze mensen’ aan het eind van de maand geen geld overhouden in hun portemonnee.
Meer dan ooit is er een tegengeluid nodig. Een standvastige stellingname tegen het gekrakeel van ‘ongehoord Nederland’. Zacht als het kan, met gestrekt been als het moet.
Zwijgend het hoofd buigen is geen optie. Wij zijn altijd met meer dan we denken!